Ile kosztuje pomoc adwokata? To jedno z pierwszych pytań, które pojawia się, gdy stajemy przed koniecznością walki w sądzie. Sprawy o odszkodowania, rozwody czy procesy gospodarcze często wiążą się z dużymi kwotami – nic więc dziwnego, że klienci chcą wiedzieć, czy prawnik może rozliczać się procentowo od wygranej i ile faktycznie trafi do jego kieszeni.

Zasady wynagradzania adwokatów w Polsce

Wynagrodzenie adwokata w Polsce jest regulowane umową między klientem a prawnikiem. Strony mogą umówić się na kilka sposobów rozliczenia:

▪ stawka ryczałtowa – z góry ustalona kwota za prowadzenie sprawy;
▪ stawka godzinowa – płatność za każdą godzinę pracy adwokata;
▪ wynagrodzenie mieszane – np. opłata wstępna + premia za wynik;
▪ success fee – prowizja zależna od wygranej.

Warto pamiętać, że wysokość wynagrodzenia adwokata nie jest ustalana całkowicie dowolnie. Obowiązuje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie, które określa minimalne stawki za prowadzenie sprawy w zależności od wartości przedmiotu sporu.

Minimalne stawki wynagrodzenia (kliknij żeby rozwinąć)

• do 500 zł – 120 zł,
• od 500 zł do 1 500 zł – 360 zł,
• od 1 500 zł do 5 000 zł – 1 200 zł,
• od 5 000 zł do 10 000 zł – 2 400 zł,
• od 10 000 zł do 50 000 zł – 4 800 zł,
• od 50 000 zł do 200 000 zł – 7 200 zł,
• od 200 000 zł do 2 000 000 zł – 14 400 zł,
• powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł – 24 000 zł,
• powyżej 5 000 000 zł – 25 000 zł.

To są kwoty minimalne – w praktyce wynagrodzenie adwokata może być wyższe, zwłaszcza w sprawach skomplikowanych lub wymagających dużego nakładu pracy. Dzięki tym widełkom klient zyskuje jednak punkt odniesienia i łatwiej mu ocenić, czy przedstawiona oferta mieści się w standardach rynkowych.

---

Czy adwokat może brać procent od wygranej?

Tak – adwokat może umówić się na dodatkowe wynagrodzenie za sukces (tzw. success fee), ale trzeba zaznaczyć, że w Polsce adwokat nie może pobierać wynagrodzenia WYŁĄCZNIE w formie procentu od wygranej sprawy. Taki model rozliczeń jest niedopuszczalny, ponieważ:

• klient musi pokryć część kosztów już na początku sprawy,
• zasada ta wynika z Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej), a konkretnie z § 2 i § 50 paragrafu, które jednoznacznie wskazują, że adwokat nie może uzależniać całego swojego wynagrodzenia od wyniku prowadzonej sprawy.

§ 2.
„Adwokat, wykonując zawód, działa zgodnie ze ślubowaniem adwokackim, z należytą starannością, uczciwie, rzeczowo i zgodnie z zasadami współżycia społecznego, kierując się dobrem klienta oraz zasadami godności zawodu.”

§ 50.
„Adwokat nie może uzależniać swojego wynagrodzenia wyłącznie od wyniku sprawy. Dopuszczalne jest natomiast umówienie się na dodatkowe honorarium za pomyślny wynik sprawy (tzw. success fee).”

Dozwolone jest natomiast umówienie się na success fee dodatkowe honorarium za sukces, które w zdecydowanej większości przypadków wyrażone jest procentowo. W praktyce wygląda to tak:

• klient płaci podstawową stawkę (np. 2 000 zł za prowadzenie sprawy),
• jeśli sprawa zakończy się pomyślnie, adwokat dostaje dodatkowo określony procent od zasądzonej kwoty.

Co w przypadku gdy sprawa jest przegrana? Otóż tu sprawa jest dość jasna – success fee w takim wypadku nie jest należne, ponieważ przysługuje wyłącznie w razie wygranej sprawy. Klient ponosi jednak koszty ustalone wcześniej w umowie (np. opłatę ryczałtową, stawkę godzinową) oraz wydatki związane z postępowaniem, takie jak opłaty sądowe, zaliczki na biegłych czy koszty dojazdów. Należy także pamiętać, że przegrana sprawa może wiązać się z obowiązkiem zwrotu kosztów procesu stronie przeciwnej, co z reguły dodatkowo powiększa obciążenia finansowe klienta.

---

Ile wynosi taki procent?

Procent zależy od charakteru sprawy, renomy adwokata i wartości przedmiotu sporu. Zwykle mieści się w przedziale:

Wartość sprawy	Typowe success fee	Uwagi
do 50 000 zł	10 – 20%	częściej bliżej 20%, przy mniejszych sprawach
50 000 – 500 000 zł	5 – 15%	przy większych kwotach stawki spadają procentowo
powyżej 500 000 zł	2 – 10%	duże sprawy często negocjowane indywidualnie
powyżej 500 000 zł	1 – 5%	W przypadku bardzo dużych spraw (np. powyżej 1 mln zł), procent success fee jest jeszcze niższy (nawet 1–5%), ale to zależy od negocjacji i specyfiki sprawy

💡 Przykład

Klient dochodzi 100 000 zł odszkodowania. Uzgodniono opłatę 3 000 zł za prowadzenie sprawy + 10% success fee. Jeśli sprawa zostanie wygrana, klient płaci 3 000 zł + 10 000 zł (czyli łącznie 13 000 zł).

---

Różnice między adwokatem a kancelariami odszkodowawczymi

Warto wyraźnie odróżnić adwokatów od tzw. kancelarii odszkodowawczych. Te drugie działają najczęściej na zasadzie prowizji wyłącznie od wygranej, pobierając od klienta od 20 do nawet 40% uzyskanej kwoty. W przeciwieństwie do adwokatów czy radców prawnych nie obowiązuje ich kodeks etyki zawodowej, a ich działalność nie jest objęta nadzorem samorządu prawniczego. Oznacza to mniej przejrzyste zasady współpracy i brak gwarancji standardów jakości porównywalnych z zawodem zaufania publicznego.

Dodatkowo kancelarie odszkodowawcze często działają jedynie jako pośrednicy. Po podpisaniu umowy z klientem zlecają sprawę adwokatowi lub radcy prawnemu, doliczając własną prowizję. Efekt? Klient ponosi podwójne koszty – płaci zarówno kancelarii odszkodowawczej, jak i faktycznemu prawnikowi prowadzącemu sprawę.

Warto podkreślić, że adwokat lub radca prawny reprezentuje klienta od początku do końca, a jego wynagrodzenie jest jasno określone w umowie. Daje to znacznie większą kontrolę nad kosztami i eliminuje ryzyko ukrytych opłat. Co więcej, tylko adwokat i radca prawny mają prawo do pełnej reprezentacji przed sądami we wszystkich sprawach – kancelarie odszkodowawcze tego uprawnienia nie posiadają.

---

Na co zwrócić uwagę przy podpisywaniu umowy z adwokatem?

Podpisanie umowy z adwokatem to kluczowy moment – od jej treści zależy nie tylko wysokość honorarium, ale też komfort i bezpieczeństwo klienta w trakcie całego postępowania. Przed rozpoczęciem współpracy trzeba zwrócić uwagę na kilka elementów:

▪ opłata wstępna – czy jest przewidziana i w jakiej wysokości,

▪ success fee – jaki jest dokładny procent i od jakiej kwoty będzie liczony (brutto czy netto, po odjęciu kosztów sądowych),

▪ koszty dodatkowe – czy w cenie mieszczą się np. opłaty sądowe, koszty dojazdów, opinie biegłych, czy klient pokrywa je osobno,

▪ negocjowalność wynagrodzenia – przy sprawach o dużej wartości adwokaci często zgadzają się na korzystniejsze warunki,

▪ rozliczenie w przypadku przegranej – należy jasno ustalić, czy klient ponosi wyłącznie ustalone wynagrodzenie adwokata, czy także dodatkowe wydatki, np. zwrot kosztów stronie przeciwnej; dobrze, aby umowa przewidywała taką sytuację i nie zostawiała pola do nieporozumień.

---

Wnioski i najczęściej zadawane pytania

Success fee to dopuszczalna i powszechnie stosowana w praktyce forma rozliczenia, jednak w Polsce nie może stanowić jedynego wynagrodzenia adwokata. Funkcjonuje wyłącznie jako dodatkowa premia za pomyślny wynik sprawy. Zazwyczaj ustalana jest w przedziale od 5 do 20%, a jej wysokość zależy przede wszystkim od wartości przedmiotu sporu.

Dzięki takiemu modelowi klient ma większą pewność, że prawnik jest realnie zmotywowany do wygranej. Z drugiej strony, zawsze trzeba pamiętać o dodatkowych kosztach prowadzenia sprawy i uważnie czytać umowę z adwokatem.